Σάββατο 5 Απριλίου 2008

ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

Καλημέρα, περί μετανοίας ο λόγος....


Περι μετανοίας και εξομολογήσεως
Το μυστήριο της εξομολογήσεως είναι ένα από τα μεγαλύτερα δώρα της φιλανθρωπίας Θεού, του ενανθρωπήσαντος Κυρίου, το οποίο το παρέδωσε, αμέσως μετά την ανάσταση Του, δια των μαθητών του στην Εκκλησία Του.
Μας προκαλεί μεγάλη εντύπωση το πόσο απλόχερα έδωσε ο Κύριος μας αυτό το μυστήριο χωρίς να θέσει κάποιο όριο -όπως κάνουμε εμείς οι άνθρωποι- αλλά, αντίθετα, όσες φορές κι αν αστοχούμε με λάθη και αμαρτίες και παραπικραίνουμε τον Κύριο, Εκείνος πάλι μας δέχεται. Και όσες ακόμα φορές, πειραζόμενοι υπό του διαβόλου, πίπτουμε πάλι και πάλι, ερχόμενοι όμως σε επίγνωση, σε μετάνοια, σε συντριβή καρδιάς, βεβαρημένοι εκ της συνειδήσεως, και πάλι ή άβυσσος των οικτιρμών Του μας δέχεται, χωρίς ποτέ να θέσει όριο καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Αυτό, άλλωστε, το βλέπουμε σε όλη του την έκταση στην παραβολή του «Άσωτου Υιού», πού είναι πολύ παρηγορητική για κάθε άνθρωπο, γιατί φανερώνεται ή ανεξάντλητη αγάπη του Θεού Πατέρα, ο όποιος ανέμενε εμπόνως την επιστροφή του άσωτου υιού του, και τον υποδέχτηκε στην πατρική του αγκαλιά υστέρα από τ ην ειλικρινή του μετάνοια.
Η περίπτωση του άσωτου υιού είναι ασφαλώς μια προσωπική εικόνα του καθενός μας.
Μετά τους Αγίους Αποστόλους, οι διάδοχοι τους στο χάρισμα αυτό συνέχισαν να λειτουργούν το μυστήριο της μετανοίας και μάλιστα τo ερμήνευσαν σε όλο του το περιεχόμενο και σε όλες του τις πτυχές, ώστε να έρχεται ο κάθε πιστός σε άμεση επαφή με το εντεταλμένο πρόσωπο της Εκκλησίας.
Έχει μεγάλη σημασία ή προσωπική και ζωντανή σχέση του πνευματικού με τον εξομολογούμενο, πού ονομάζεται πλέον πνευματικό τέκνο και αυτό δείχνει την ποιότητα της σχέσης τους. Πόσο ευεργετικά επιδρά στον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου και στην πνευματική του οικοδομή αυτή ή προσωπική επαφή με τον πνευματικό!
Στους καιρούς μας βλέπουμε να βρίσκεται σε μια έξαρση το φαινόμενο να τρέχουν οι άνθρωποι στους ψυχολόγους για να βοηθηθούν αλλά ή Εκκλησία μας με το ιδιαίτερο χάρισμα του ιερέως -πνευματικού, με την ιδιαίτερη χάρη του μυστηρίου της εξομολογήσεως, είναι ο πραγματικός ψυχολόγος πού μπορεί να αγγίξει το βάθος της ψυχής, και ή χάρις του Θεού μπορεί να εισέλθει στην ψυχή, να εισχωρήσει, να παρηγορήσει, να απαλύνει τα τραύματα και να επουλώσει τις πληγές πού δημιουργεί ή αμαρτία.

Μόνο στην Εκκλησία και στη σχέση με τον πνευματικό ο άνθρωπος αισθάνεται την εγκυρότητα της θεραπευτικής διαδικασίας και την εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του πνευματικού και το θεραπευτικό του λόγο. Και μόνο ή ευχή πού θα διαβάσει και ή σφράγιση με τον τίμιο σταυρό έχει τόση φωτιστική χάρη πού αρκεί για να βοηθήσει σημαντικά τον άνθρωπο. Μόνο μέσω όλων αυτών μπορεί να προέλθει ή πραγματική θεραπεία της ψυχής και να νιώσει αληθινή ανακούφιση και παρηγοριά. Προϋπόθεση, βέβαια, είναι ή πραγματική, ενδόμυχη και με πόνο μετάνοια. Αυτή οδηγεί στην κάθαρση της ψυχής, στην πνευματική της καταξίωση και στην κατά Χριστόν πρόοδο. Ως επιστέγασμα όλων αυτών έρχεται ή ελπίδα της σωτηρίας, ή οποία μας εξοικειώνει με την ουράνια βασιλεία και με το σωτήρα μας Χριστό και με όλη τη θριαμβεύουσα Εκκλησία.
Ή εξομολόγηση μας δίνει τη δύναμη να γίνουμε ζωντανά μέλη της Εκκλησίας και να συνεχίσουμε μια όντως καθαρή χριστιανική ζωή. Ό άνθρωπος, πού αναγεννήθηκε και χαριτώθηκε από την ενέργεια του μυστηρίου ι ης εξομολογήσεως, γίνεται ευλογία για το άμεσο και ευρύτερο περιβάλλον του, γίνεται ευεργετικός και ωφέλιμος για όλους, μια φανέρωση της ευλογίας του Θεού και δοξάζεται το όνομα Του δια του ανθρώπου αυτού.
Ο μισόκαλος και εχθρός του ανθρώπου μανιωδώς προσπαθεί να αποτρέψει τους ανθρώπους από την προσέλευση τους στο μόνο έγκυρο μυστήριο πού έδωσε ο θεός για τη σωτηρία τους, και επιδιώκει με κάθε τρόπο να τους αποπροσανατολίσει. Σπέρνει στην ψυχή του ανθρώπου δισταγμό ή διεστραμμένους λογισμούς κατά της Εκκλησίας και του πνευματικού, για να τον εμποδίσει και να ματαιώσει την προσέλευση του στο μυστήριο, και έτσι να μείνει ασυγχώρητος. Ασφαλώς, ο διάβολος μισεί τίποτε περισσότερο από το μυστήριο της μετανοίας και εξομολογήσεως.
Είναι αξιοθαύμαστο πόσους πειρασμούς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος μέχρι να φτάσει στο μυστήριο και στον πνευματικό. Μόνο με ένα θαύμα, δηλαδή με την επέμβαση του Θεού δια του φύλακα αγγέλου, κατορθώνει τελικά να φτάσει στο μυστήριο. Αντίθετα, για να τον ρίξει στον κατήφορο της αμαρτίας, τον ωθεί χωρίς εμπόδια προς αυτήν. Είναι μεγάλη νίκη να καταφέρει ο άνθρωπος να φτάσει τελικά στον πνευματικό, γιατί καταφέρνει έτσι ένα μεγάλο χτύπημα στον μισόκαλο, ανοίγοντας πλέον το δρυμό της σωτηρίας του.
Δεν πρέπει να φοβάται ο άνθρωπος τα επιτίμια, γιατί ο πνευματικός του πατέρας γνωρίζει την έκταση του κάκου σήμερα και τα μέσα πού χρησιμοποιεί αυτό, καθώς και την κατάσταση του άνθρωπου και εγκύπτει με φιλανθρωπία στον πεσόντα άνθρωπο και τον αντιμετωπίζει με όλη τη δυνατή επιείκεια και συγκατάβαση, διότι πονά και αγωνιά βλέποντας το μέγεθος του κάκου και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο σημερινός άνθρωπος. Γι' αυτό ο πνευματικός δέχεται με πολλή αγάπη και κατανόηση τον κάθε άνθρωπο πού προσέρχεται στο μυστήριο της εξομολογήσεως και εκτιμά το ότι τελικά ξεπέρασε τον κλυδωνισμό και τα άλλα εμπόδια.
Είναι ενδόμυχη ευχή μας όλος ο ορθόδοξος λαός να κατανοήσει πόσο αναγκαίο και ωφέλιμο είναι το μυστήριο της εξομολογήσεως, ιδιαίτερα σήμερα πού στον κόσμο επικρατεί ή ταραχή, το άγχος, ή αγωνία, ή αναστάτωση και οι ψυχικές παθήσεις πού προσβάλλουν τον άνθρωπο πού είναι μακριά από τον Θεό. Το μόνο καταφύγιο είναι ή ανοιχτή αγκαλιά του Χρίστου μας πού μας περιμένει όλους.
Αρχιμανδρίτου Φιλοθέου, Ηγουμένου της Ι.Μ. Καρακάλλου Αγίου Όρους